Bí ẩn mồ chôn tập thể không ai nhận ở Hà nội

## SỐ HÀI CỐT LẠ Ở ĐỐNG ĐA HÀ NỘI TĂNG LÊN TỚI GẦN 400: BÍ ẨN KỲ DỊ CỦA 1 MỒ CHÔN TẬP THỂ?

### Chapter

Trong thời gian qua, Hà Nội đã xôn xao trước việc phát hiện 150 tiểu quách chứa hài cốt tại phố Tây Sơn, quận Đống Đa. Ban đầu, chính quyền địa phương ước tính có 150 bộ hài cốt, nhưng sau khi kiểm đếm, con số đã tăng lên 354. Hiện tại, 138 bộ hài cốt đã được di chuyển và an táng tại nghĩa trang Yên Kỳ, huyện Ba Vì. Các hài cốt này được tìm thấy ở độ sâu khoảng 1 mét, trong tiểu sành kích thước 20 x 80 cm, xếp san sát nhau. Thực tế, khu vực này không phải lần đầu tiên phát hiện hài cốt; vào năm 2015, gần 200 bộ hài cốt cũng bị phát hiện khi thi công cống thoát nước. Theo thông tin từ người dân, khu vực này đã từng là nghĩa trang và các hài cốt có thể có niên đại từ 50 đến 70 năm trước. Có nhiều giả thuyết về nguồn gốc những hài cốt này, nhưng các nhà nghiên cứu như Phó giáo sư tiến sĩ Nguyễn Lân Cường cho rằng các bộ hài cốt không phải là di tích khảo cổ mà có thể thuộc một nghĩa trang chưa được xác định rõ. Ông cũng đã loại bỏ khả năng đây là hài cốt của những người chết đói hay do dịch bệnh, vì những đặc điểm và cách thức chôn cất không phù hợp với các giả thuyết này.

### Chapter

Phó giáo sư tiến sĩ Nguyễn Lân Cường đã gạt bỏ giả thuyết cho rằng số hài cốt tìm thấy tại Đống Đa có liên quan đến quân giặc, nhấn mạnh rằng khu vực này ghi dấu chiến công của quân Tây Sơn trong trận đại phá 29 vạn quân Thanh năm 1789. Ông tin rằng những người đã chôn cất các hài cốt này thực hiện một nghi thức trang trọng và cho rằng đây có thể là di hài của các chiến binh Tây Sơn sau khi họ hy sinh. Cũng theo ông, nhiều bộ hài cốt vẫn còn nguyên vẹn do đất có muối khoáng giúp bảo quản. Mặc dù các bộ hài cốt tại ngõ 167 Tây Sơn đã bị tiêu hào nhiều, các nhà khoa học vẫn có thể xác định niên đại thông qua ADN hoặc Carbon-14, tuy nhiên, việc này có thể gặp khó khăn vì tình trạng xương đã bị hư hại.

Nhà sử học Dương Trung Quốc cũng bày tỏ giả định rằng các hài cốt có thể liên quan đến các nghĩa sĩ Tây Sơn, một vấn đề chưa được tìm hiểu sâu trước đây. Ông Quốc nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nghiên cứu lịch sử khu vực quanh Gò Đống Đa, nơi có thể đã xảy ra các trận đánh trong quá khứ. Quận Đống Đa đã chỉ đạo các phòng ban phối hợp kiểm tra và đưa ra các bước cần thiết để xử lý tình hình sau khi phát hiện hài cốt. Công tác thi công dự án cải tạo đường hệ thống thoát nước tại ngõ 167 Tây Sơn đã được tạm dừng, và người dân đã lập bàn thờ, thực hiện các nghi lễ tâm linh để tôn kính các bộ hài cốt.